Het verschil tussen de aansluitingen zit hem in het aantal aders in de elektriciteitskabel die vanaf het openbare net het huis binnenkomt. Bij een driefasige aansluiting wordt het vermogen verdeeld over drie aparte fase-draden, terwijl bij een éénfasige aansluiting het vermogen allemaal op 1 fase draad binnenkomt. Dat betekent dat bij een 3-fasen aansluiting er per fase minder stroom nodig is, en dat er daardoor kleinere zekeringen worden gebruikt (bijvoorbeeld 25 Ampère), terwijl bij een één-fase aansluiting de zekeringen groter zijn, bijvoorbeeld 40 Ampère.
Tegenwoordig krijgen de meeste nieuwe woningen een 3-fasen aansluiting, o.a. omdat sommige toestellen in huis tegenwoordig krachtstoom, oftewel 3-fasen stroom, nodig hebben om te kunnen functioneren. Het gaat daarbij om toestellen die veel stroom nodig hebben zoals grotere inductiekookplaten of warmtepompen.
Twee typen omvormers
Omvormers voor zonnepanelen zijn er zowel éénfasig als driefasig. De éénfasige modellen zijn meestal iets goedkoper dan de driefasige, en bestaan ook in kleinere uitvoeringen. Zo heeft fabrikant SMA omvormers van 1,5 tot 2,5 kiloWatt alleen in een éénfasige uitvoering, terwijl je vanaf 3 kiloWatt of groter kunt kiezen tussen een éénfasige of driefasige variant. Voor hybride omvormers geldt dat de kleinste 3-fase modellen beginnen vanaf 5 kW, terwijl de 1-fase variant al begint vanaf 3,6 kW.
Belangrijk om te weten: Driefasige omvormers kunnen uitsluitend worden aangesloten in een driefasig net, terwijl éénfasige in zowel een één- als een drie-fasen net kunnen worden geplaatst.
Een één-fase hybride omvormer van SMA
Waarom zou u voor het ene of voor het andere kiezen?
Netbeheerders willen graag dat het vermogen dat op de verschillende fases stroomt, in balans is: zoveel mogelijk hetzelfde verbruik en dezelfde productie op elke fase dus. Daarom is de regel dat als u méér dan een bepaalde hoeveelheid vermogen aan eigen stroomproductie op het net aansluit, u verplicht bent om deze over de fasen te verdelen. Die grens ligt op 5 kiloWatt, en daarom is de grootste éénfasige omvormer die Zonnefabriek aanbiedt de Sunny Boy 5.0TL of SE van 5 kW AC-vermogen. Als het vermogen minder is dan 5 kW dan maakt het voor de ‘onbalans’ zo weinig uit dat netbeheerders er geen probleem mee hebben om de omvormer op slechts 1 fase aan te laten sluiten. Vanwege de lagere kosten van een één-fase omvormer wordt er daarom vaak voor zo'n model gekozen.
Als u de omvormer op slechts één van de drie fasen zet, hoe zit het dan met teruglevering? Stel u levert op één fase stroom terug aan het net, terwijl u tegelijkertijd op een andere fase stroom afneemt, wordt dat dan apart door de kWh-meter geregistreerd? Het antwoord is nee. De kWh-meter van de netbeheerder, óók de ‘slimme’ meter, verrekent intern wat er op de verschillende fases gebeurt. Twee kiloWatt vermogen dat het net in gaat op fase 1 terwijl er tegelijk 1 kW vermogen uit het net wordt gehaald op fase 2 en 1 kW uit het net op fase 3, betekent dat er per saldo geen vermogen wordt gerekend: zowel de afnameteller als de terugleverteller blijven op dezelfde stand staan. Sowieso is het zo dat een slimme meter nooit gelijktijdig afname én teruglevering kan registreren: Het is het één of het ander.
Bij systemen met thuisbaterijen werkt het net zo als bij PV-omvormers. De omvormer zal vermogen richting de fase sturen waarop hij is aangesloten, of juist uit die fase halen om in de batterij op te slaan, met als doel om de optelsom van stroom ter hoogte van de meter op nul te houden. Daardoor kan het gebeuren dat er stroom vanaf de zonnepanelen richting het net wordt gestuurd, terwijl de batterij nog niet vol is, zoals in onderstaand plaatje. Dat lijkt misschien vreemd, maar op deze manier wordt de afname op fase 2 en 3 gecompenseerd danzij een uitwisseling van stroom met het net. Als de panelen méér stroom kunnen leveren, dan wordt dat overschot natuurlijk weer wèl in de batterijen opgeslagen.
Op fase 1 stroomt 4 Ampere de woning uit en op fase 2 en 3 stroomt op elk 2 A de woning in. Resultaat: de balans is 0.
Aansluiting & afschaffing salderingsregeling
Het vraagstuk over de teruglevering is overigens op dit moment nog niet zo relevant, omdat de salderingsregeling ervoor zorgt dat energie die wordt teruggeleverd, dezelfde waarde heeft als energie die wordt afgenomen: het wordt als het ware tegen elkaar weggestreept. De salderingsregeling loopt nog door tot 2027.
Maar ook na 2027 is er geen probleem als een omvormer slechts op 1 van de 3 fasen wordt aangesloten. De slimme meter brengt alles in balans. Op onze productpagina voor omvormers en optimizers vindt u alle 1- en 3-fasen omvormers die Zonnefabriek aanbiedt.
