Bij Zonnefabriek zien we een enorme groei van het aantal klanten met SMA thuisbatterijen. De meeste mensen gebruiken het toestel op de meest simpele manier: de batterij laadt op het moment dat er overschot aan zonnestroom is, en ontlaadt wanneer de energievraag in de woning het aanbod aan zonnestroom overstijgt.
Op zonnige dagen zien we vaak dat de batterij al vroeg op de dag vol raakt, waardoor alle overschot rond de middag, op het meest zonnige moment van de dag, wordt teruggeleverd. Dat is een beetje zonde als u een dynamisch energiecontract heeft (want rond de middag is de prijs van stroom laag en krijgt u dus minder voor uw teruglevering), maar ook als u een vast contract heeft met uw energieleverancier kan het beter zijn om het laden van de batterij wat uit te stellen.
Waarom heeft het zin om slim te laden als u een energiecontract heeft met vaste tarieven?
De belangrijkste reden om slim de batterij te laden heeft ermee te maken dat u daarmee vaak méér opbrengst uit uw panelen kan halen op de piekmomenten. In Nederland is het gebruikelijk om een omvormer te nemen met een vermogen dat kleiner is dan het piekvermogen van de panelen, omdat u daarmee over een jaar genomen een hoger rendement haalt dan met een te grote omvormer. Maar dat betekent wel dat er op piekmomenten minder uit de panelen gehaald kan worden, omdat de omvormer die energie niet kwijt kan: dan wordt het systeem als het ware ‘afgeknepen’.
Als er batterijen zijn aangesloten op een hybride omvormer, dan hoeft dat afknijpen helemaal niet te gebeuren, omdat het teveel aan beschikbare vermogen in de batterij kan worden geladen. SMA hybride omvormers kunnen 50 tot 100% méér vermogen uit de panelen halen dan ze aan de AC-kant kunnen afvoeren. Zo kan bijvoorbeeld een STPSE5.0 omvormer van 5 kW vermogen tot wel 7,5 kW uit de panelen halen als dat nodig is, door die extra 2,5 kW niet aan de netzijde af te geven maar in plaats daarvan in de batterijen te laden.
Maar om dat te kunnen doen moet er natuurlijk wèl ruimte beschikbaar zijn in de batterijen! Een systeem dat de weersvoorspelling kent, kan ervoor zorgen dat die ruimte beschikbaar wordt gehouden voor de piekmomenten.
In onderstaand plaatje zien we wat er gebeurt als er niet slim wordt geladen. De batterij laadt meteen ’s ochtends op met het overschot (het oranje vlak) en de rest van het overschot wordt teruggeleverd aan het net (geel). Zodra de batterij vol is (de stippellijn klimt naar 100%) rond een uur of twaalf, zakt de opbrengst uit de panelen duidelijk in, want de omvormer kan de energie niet meer kwijt. Als er slim was geladen, dan zou het systeem over de loop van de dag aanzienlijk meer energie hebben geproduceerd.
Op dit plaatje zien we de opbrengst van de zonnepanelen op een zonnige dag (de bult onder de as). Het groene gedeelte is het directe verbruik aan zonnestroom. Wat er over is, wordt in de batterijen gestopt (oranje). De rest wordt teruggeleverd (geel). Zodra de batterij vol zit, kan er minder energie uit de panelen worden verwerkt, waardoor de opbrengst inzakt.
Hoge netspanning voorkomen
Een andere reden om de batterijen pas later op de dag te laden is om de problemen van hoge netspanning te verminderen. Op veel plekken in Nederland loopt de spanning in het net op wanneer er veel stroom wordt ingevoerd door zonnepaneel-installaties rond het middaguur. Omvormers schakelen daardoor soms af, waardoor de zonnepanelen even niks doen, net op het moment dat de opbrengst het hoogst had kunnen zijn.
Als de omvormer juist op dàt moment de batterijen laadt, dan helpt dat om de spanning in het net niet verder op te drijven. Het systeem blijft ‘aan’ en er wordt geen kilowattuur zonnestroom verspild dankzij het slimme laden.
Wat we hier tegelijk mee bereiken is dat er minder ‘netcongestie’ optreedt. Door precies op de piekmomenten het openbare net niet verder te belasten en in plaats daarvan de batterijen te vullen, draagt u bij aan een stabieler elektriciteitsnet voor iedereen.
Hoe stellen we slim laden in op SMA systemen?
Het slim laden kan worden ingesteld via het monitoring portaal van SMA, zowel de nieuwe versie (ennexOS) als de ‘klassieke’ Sunny Portal. We laten zien hoe het werkt in ennexOS:
Ga eerst naar Configuratie en klik vervolgens op ‘Energiebeheer’
In Energiebeheer ziet u het kopje ‘Batterij', waar u op het potlood-icoon rechts kunt klikken:
Hier kunt u de functie ‘Op prognose gebaseerd laden van de batterij’ op ‘aan’ zetten. Vergeet niet om op ‘Opslaan’ te klikken.
Nu houdt het systeem rekening met de weersvoorspelling bij het laden van de batterij. Maar dit is nog niet voldoende; om de functionaliteit goed te kunnen benutten moet er ook een terugleverlimiet worden ingesteld. Het systeem gebruikt deze grenswaarde om te beslissen vanaf welk opwekvermogen van de zonnepanelen de batterij moet beginnen met laden. Het is soms even zoeken wat hier de ideale waarde moet zijn; u zou kunnen beginnen met bijvoorbeeld 60% van het AC-vermogen van de omvormer en dit aanpassen als het te hoog of te laag blijkt te zijn.
Om dit in te stellen gaat u naar ‘Netbeheer’:
Vervolgens klikt u op het potlood icoon bij ‘Door gebruiker gedefinieerde begrenzing van het werkelijk vermogen’.
Hier kunt u de teruglevering ingeven, in kW. Als dit allemaal goed staat dan gaat het systeem rekening houden met de zon en de batterijen langzaam en gelijkmatig laden als de zon het hardste schijnt. Onderstaande plaatjes geven dat mooi aan:
Links een ‘niet-slimme’ batterij, rechts de slimme variant die rekening houdt met het weer. Het systeem links is meteen de batterij gaan laden (oranje) en heeft de rest van de dag alles teruggeleverd. Het slimme systeem rechts is pas later begonnen met het laden en heeft het laadproces gelijkmatiger over de dag verspreid. De rode stippellijn geeft de ingestelde terugleverlimiet weer.
Let op: het kan enige tijd duren voordat het systeem het 'slim laden' heeft geperfectioneerd. De Sunny Home Manager gebruikt een 'zelf-lerend algoritme' om in te schatten wat het verbruik over de komende uren zal zijn, en baseert de gewenste batterijlading deels op die inschatting. Het aanleren van de juiste inschatting kan tot twee weken duren.
De toekomst: laden op basis van dynamische stroomtarieven
Het instellen van slim laden is een mooie manier om nog iets meer uit een SMA batterij systeem te halen, maar we verwachten dat het nòg beter wordt als de Sunny Home Manager eindelijk de optie krijgt om automatisch op dynamische stroomtarieven te reageren. Ons is beloofd dat de koppeling tussen de Sunny Home Manager en de EPEX spot markt nog dit jaar klaar moet zijn! Dan wordt het eigenlijk vanzelfsprekend om een dynamisch contract te nemen en de Home Manager alles te laten regelen, zonder dat u er iets voor hoeft te doen. Zodra hier meer over bekend is, laten we u dat uiteraard meteen weten.
Voor meer informatie met nog veel meer instel-opties voor slim laden (met screenshots van de klassieke Sunny Portal) verwijzen we u graag naar de blog van SMA: https://www.sma-sunny.com/nl/hoe-opladen-op-basis-van-voorspellingen-werkt/
Met een batterij systeem met intelligente lading van SMA haalt u alles uit het systeem wat erin zit. Vragen? Stuur dan een mailtje naar service@zonnefabriek.nl, we helpen u graag verder!
