Zijn er voorwaarden voor thuisbatterijen?

Op dit moment is er geen norm voor thuisbatterijen. In de NEN1010 (de norm voor laagspanningsinstallaties) staat al jaren de volgende zin (712.11): ‘Eisen aan PV-systemen met daarin opgenomen batterijen of opslagmethoden voor energie zijn in voorbereiding.’ Zolang die eisen er niet zijn, hebben installateurs zoals Zonnefabriek weinig houvast als het gaat om wat er wel en niet mag.

Een document waarover vaak wordt gesproken als het gaat om energieopslagsystemen is de ‘Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen’ (PGS). Dit is een serie richtlijnen over de veilige opslag van gevaarlijke stoffen en bijbehorende activiteiten in Nederland. Het gaat hier over stoffen als LPG, ammoniak en propaan, maar ook over ‘lithium-houdende energiedragers’ zoals batterijen. Voor deze laatste categorie is PGS nummer 37 opgesteld.

Gelden de richtlijnen van de PGS-37 ook voor thuisbatterijen?

De PGS-37 richtlijnen zijn van toepassing op lithium-houdende EOS’en (energieopslagsystemen) met een capaciteit van meer dan 20 kWh (kiloWatt-uur). Verder staat in PGS-37 expliciet dat de richtlijnen niet gelden voor particuliere systemen, echter met de toevoeging dat ’voor een EOS met een energieopslagcapaciteit groter dan 20 kWh wordt aanbevolen de maatregelen uit deze PGS wel toe te passen’

Er bestaat momenteel niet echt een verplichting om de richtlijnen van de PGS-37 te volgen; het gaat hier meer om aanbevelingen. Maar veel verzekeringsmaatschappijen zullen een gebouw met een EOS pas willen verzekeren als met deze richtlijnen rekening wordt gehouden. Aangezien de richtlijnen van de PGS-37 nogal kostbaar en ingrijpend zijn (hierover later meer), heeft Zonnefabriek besloten om geen thuisbatterijen van groter dan 20 kWh in woningen te installeren: wij bieden batterijen van bijvoorbeeld 10, 12 of 16 kWh, wat voor de meeste huishoudens ruim voldoende is.

Andere richtlijnen voor de installatie van thuisbatterijen

Ondanks het gebrek aan verplichte normen voor thuisbatterijen kleiner dan 20 kWh zijn er wel ‘gezond-verstand’-maatregelen te noemen waaraan we de installatie willen laten voldoen. We noemen er een aantal:

• De thuisbatterij niet in een vluchtweg plaatsen. Hoewel thuisbatterijen extreem veilig zijn en niet vanzelf in brand zullen vliegen, kunnen ze wel een hoop energie bevatten. Mocht er in een woning brand uitbreken, dan zal de thuisbatterij dankzij de metalen behuizing niet snel vlam vatten. Maar als het toch gebeurt, dan kan de energie die erin is opgeslagen ervoor zorgen dat de bestaande brand nog een graadje erger wordt. Daarom willen we niet dat het toestel een vluchtweg zou kunnen blokkeren. Dus: niet in de gang, niet bij een trap, niet bij een uitgang naar buiten.
• Thuisbatterijen zijn zwaar: een volledig systeem weegt al snel enkele honderden kilo’s. Een voorwaarde voor installatie is dat de ondergrond of muur het gewicht kan dragen, en dat de vloer vlak is. 
• Als de batterij in een kelder wordt geplaatst, moeten we zeker zijn dat er geen kans is op overstroming: batterijen kunnen slecht tegen water en we willen risico op kortsluiting vermijden.
• Hoewel de batterijcellen stevig verpakt zitten in een metalen behuizing, willen we toch voorkomen dat er met kracht tegenaan gestoten kan worden. Bij plaatsing in een garage bijvoorbeeld moet de locatie zodanig worden gekozen dat een auto niet per ongeluk tegen de batterij aan kan rijden.
• Batterijen gaan langer mee als de omgevingstemperatuur relatief constant is en niet te heet. Sommige batterijen (maar lang niet allemaal) mogen buiten worden geplaatst, maar ze moeten dan wel onder een afdak staan en niet in de volle zon.
• Om zeker te zijn dat batterijen altijd de meest recente firmware hebben èn om eventuele afwijkingen in de batterijen snel op te sporen voordat er een probleem zou kunnen ontstaan, is het belangrijk om altijd een stabiele internetverbinding met de thuisbatterij te hebben.

Richtlijnen voor grotere batterij systemen

Zoals gezegd volgen we voor systemen groter dan 20 kWh de richtlijnen van de PGS-37. Dit is een hele lijst met maatregelen voor de ruimte waarin de batterijen zich bevinden. We noemen er een aantal:

• Brandwerendheid 60 minuten. Dat betekent dat de ruimte waarin de batterijen staan opgesteld, afgesloten moeten zijn met een brandwerende deur die minstens 60 minuten lang brand tegenhoudt. Als de batterij zich op een hoogte van meer dan 12 meter vanaf de grond bevindt, moet die brandwerendheid 120 minuten zijn
• Aangezien er bij brand giftige dampen vrij kunnen komen, moet er een ventilatiesysteem in de ruimte aanwezig zijn
• Ook moet er een meting van CO (koolmonoxide) en H₂ (waterstof) in de ruimte plaatsvinden
• Er moet een brandbeheerssysteem aanwezig zijn
• Er moet een noodstopvoorziening zijn
• Vluchtwegen voor personen moeten minstens 3 meter verwijderd zijn van toegang tot de EOS ruimte
• Leidingen voor hemelwater, rioolwater, drinkwater mogen niet door de ruimte lopen waar het EOS is geplaatst
• Er moet een noodplan zijn en een registratiesysteem met o.a. een logboek over de (jaarlijkse) inspecties

U ziet het: er komt nogal wat kijken bij batterijsystemen van groter dan 20 kWh. Om het gemakkelijker te maken worden grotere batterijsystemen daarom vaak in een aparte container geplaatst, op een aantal meter afstand van het gebouw. Voor residentiële systemen is zoiets meestal niet mogelijk. De noodzaak om al deze maatregelen te implementeren maakt dat grotere batterijsystemen pas vanaf 100 kWh of groter de moeite waard worden.

Zonnefabriek installeert al sinds 2020 batterijsystemen. Op onze productpagina vindt u de meest gangbare batterijen die we vandaag de dag installeren, maar ook als u wensen heeft voor een toestel dat er niet tussen staat, kunt u altijd contact opnemen: we zoeken graag voor u uit wat de mogelijkheden zijn.